Persoonlijk boezemt een lawine me een hoop angst in. Ik hoop dan ook dat ik er nooit mee te maken krijg. Daarom ben ik altijd erg alert op de avalanche waarschuwingen, maar ook op artikelen die je overlevingskansen doen vergroten mocht je toch in een lawine terecht komen. Er komen dan ook steeds meer systemen om je te helpen overleven. Wij zetten ze voor je op een rijtje.
Even voor de duidelijkheid: het mag dan altijd een hoop discussie oproepen, maar de kans op een lawine wordt nu eenmaal vele malen groter als je buiten de pistes gaat. Mijn persoonlijke advies blijft daarom altijd: blijf op de piste!
Maar mocht je toch de onbedwingbare behoefte hebben het gevaar bewust op te zoeken en je komt toch in een lawine terecht, dan telt elke seconde. Kom je onder de sneeuw dan is het heel simpel: je hebt maar weinig zuurstof en na ongeveer 12 minuten stik je simpelweg. Als je minder geluk hebt overleef je trouwens de impact van een lawine uberhaupt niet. Bovendien overlijden veel slachtoffers vanwege onderkoeleing die na 1,5 tot 2 uur intreedt. Die 12 minuten zijn te kort om eerst allerlei reddingsdiensten te waarschuwen dus je zult zelf -en hopelijk met je ongedeerde mede-skiers- actie moeten ondernemen.
Minimale uitrusting
Ga je toch offpiste dan zou je in iedergeval een schep, een sonde en lawinepieper bij je moeten hebben. Minimaal! Lawinepiepers zijn er in vele soorten en maten. Kijk maar eens hier. Maar er komen steeds meer systemen bij. Sommige
systemen zijn erop gericht je wat meer tijd te geven voordat de
hulpdiensten je moeten vinden of zouden hun zoektocht net moeten
helpen, andere systemen proberen je 'bovenin' de sneeuwmassa te laten
drijven en te beschermen als een soort "lichter dan sneeuw" deeltje. Let wel: die maken de genoemende minimale uitrusting niet overbodig; het zijn extra's!
Recco
Je hebt het vast wel eens zien staan op een skibroek of -jas: Recco. Maar wat is dat dingetje eigenlijk? Het is een reflector. Veel reddingsdiensten hebben een een apparaat die die reflector kunnen opsporen. Maar ja: hierboven vertelden we net dat je maar 12 minuten hebt en dus niet de tijd die reddingsdiensten te laten komen…Overigens, als je in groep off-piste gaat,
is het zeker nuttig als één of een paar mensen een zender/ontvanger
hebben die het mogelijk maakt je op te sporen. Om een signaal te kunnen
weerkaatsen moet er natuurlijk eerst een signaal gezonden worden!
Lawinebal
De Lawinenenball (zie afbeelding) is een tas waar een opgevouwen bal in zit. Die bal zit met een koord vast aan de tas. Mocht er een lawine komen dan trek je aan het touw zodat de bal uit je tas zich ontvouwt. De bedoeling is dat de bal aan de oppervlakte van de lawine blijft en je dus makkelijk te traceren zou zijn. Maar…als de oppervlakte van de lawine te groot is, loop je het risico dat de bal toch onder de sneeuw verdwijnt. Daarnaast kan de sneeuw soms zo compact dat het niet lukt om het koord te volgen naar jou toe. Desalniettemin is het een mooie aanvulling en als het werkt vergroot je je overlevingskansen aanzienlijk. De bal kost ongeveer 200 euro. Kijk voor meer informatie op www.lawineball.at.
Avalung
De Avalung is een sjerp met mondstuk. Zodra je denkt: hier zou wel eens een lawine kunnen onstaan (hoe je dat weet? bijvoorbeeld omdat je een lawine cursus hebt gevolgd) dan doe je het mondstuk in je mond. Hierdoor kun je extra zuurstof inademen die opgeslagen wordt in de sjerp (of rugzak, bijv. de Covert serie van Black Diamond). Je overlevingskans neemt hierdoor sterk toe, maar dan moet je natuurlijk wel zorgen dat het mondstuk in je mond blijft zitten tijdens het lawinegeweld. Kosten: 149 euro. Kijk voor meer informate www.avalung.com.
ABS Rugzak
Nee, niet te verwarren met de ABS die je in je auto hebt zitten. Dit systeem zorgt ervoor dat zodra je in een lawine komt je extra volume krijgt om je heen. Eigenlijk is het een soort ingebouwde airbag die weer wel vergelijkbaar is met die uit je auto. Zodra een lawine ontstaat trek je aan een hendel en de airbags (meestal twee) blazen zich op. Daarnaast zou het systeem helpen om je
drijfvermogen in de lawine te verhogen. Een lawine in beweging gedraagt
zich min of meer als een vloeistof en in vloeistoffen komen relatief
lichtere voorwerpen makkelijk boven te liggen.Omdat de "ballonnen" ook nog eens knaloranje zijn helpt dat ook bij de zoektocht. Maar ja, dan moet je dus wel tijdig aan die handel trekken. Als dat dan lukt dan moet je nog even hopen dat je geen harde obstakels (zoals rotsen en stenen) tegenkomt want dan loopt je airbag natuurlijk leeg. Het systeem wordt momenteel veel gebruikt, maar is wel prijzig: circa 700 euro. Kijk voor meer informatie op: www.abs-airbag.com.
Lifebag
De Lifebag van Snowimpulse is de nieuwste loot aan de lawineboom. Eigenlijk is het een verbetering van het hierboven genoemde ABS systeem. Dit systeem ontvouwt zich ook rondom je hoofd zodat die tijdens de lawine niet gewond raken (immers: je kunt makkelijk hoofd- en nekletsel oplopen). Zodra de lawine tot stilstand is gekomen loopt de lucht langzaam leeg zodat extra ruimte voor zuurstof ontstaat. Maar ook hier blijft het probleem van het mogelijk lek raken. Het systeem is geintegreerd in een rugzak en kost 800 euro. Kijk voor meer informatie op www.snowpulse.ch
Conclusie:
Alle systemen hebben hun eigen voor- en nadelen. Geen van de systemen bieden je de volledige garantie op overleving. Daarom blijft het advies van kracht: blijf op de piste. Ga je toch offpisten neem dan ook de lawinepieper, schep en sonde mee, ze blijven absoluut noodzakelijk. Voor de mensen die op de piste blijven: alhoewel
lawines die tot aan een piste geraken relatief zeldzaam zijn en een
volledige lawineuitrusting overkill is, kan het geen kwaad een
reflector mee te nemen. Bij sommige kledingstukken zit die al standaard
verwerkt in de voering en anders hoeft het geen extreme kost te zijn
die je overlevingskansen toch kan verhogen.
Lawineberichten
Lawineberichten zijn belangrijk als je dus buiten de piste wilt gaan. Probleem is dat de berichten per regio worden gerangschikt en je dus precies moet weten in welke regio jouw skigebied valt. Valt Tignes nou in de Vanoise, de Tarentaise of in de Haute Tarentaise? Het Snow Safety Center heeft alle gebieden netjes gerangschikt met de betreffende regio erachter. Daarna kun je makkelijk doorklikken naar de lawineberichten die bij jouw gebied hoort. Het Snow Safety center organiseert overigens ook lawinecursussen. Oh enne….Tignes ligt dus in Haute Tarentaise in de Savoie 
. Op het moment van schrijven geldt er in Tignes een lawinewaarschuwing 2.
Bron: Skimagazine, bewerkt door wintersport.blog.nl
Gerelateerde artikels op wintersport.blog.nl:
-Wil je wel eens meemaken hoe het voelt om in een lawine te komen?
-Video: machtige lawine
-Lawines: hoe ontstaan ze en hoe ze te vermijden
Lees ook:Daisybell: nieuw systeem om lawines los te knallen
Lees ook:Eerste Lawine Slachtoffer een Feit
Lees ook:Veel sneeuw in Tignes
Lees ook:Skiline – hoeveel heb jij geskied vandaag?
Lees ook:Lawine in Val D’Isere eist leven
Hoi Saskia,
Onder het kopje Recco staat: “”Overigens, als je in groep off-piste gaat, is het zeker nuttig als één of een paar mensen een zender/ontvanger hebben die het mogelijk maakt je op te sporen. Om een signaal te kunnen weerkaatsen moet er natuurlijk eerst een signaal gezonden worden!”
Volgens mij is dat een beetje verwarrend. Alleen de reddingsdienst beschikt volgens mij over de (redelijk grote) detectoren die een recco-reflectortje kunnen opsporen. (Tenzij ik me vergis. Ik heb nog nergens gehoord dat er inmiddls kleine “meeneemdetectoren” bestaan. Het duurt dus meestal wel een uurtje voordat die apparatuur ter plekke aanwezig is.
Die zender/ontvanger is de lawinepieps. Je hebt er erg weinig aan als slechts enkele mensen van een off-pistegroepje zo’n ding bij zich hebben. De hele groep moet zo’n ding hebben, en die moet voor vertrek op zenden staan, en de hele dag daarop blijven. Na een eventuele lawine zetten de “overblijvenden” hun apparaat op ontvangen, om zo snel mogelijk de anderen op te sporen.
Op TV8 Mont Blanc hadden ze een paar weken geleden een uitzending over lawine reddingsmiddelen. En daar zeiden ze over Recco dat je, aangezien ze tegenwoordig overal in worden gestopt tot aan handschoenen toe, je altijd op moet letten dat je GEEN Recco in spullen hebt zitten die je door een lawine kwijt kan raken.
Stel je voor: Je hebt handschoenen met Recco, en door de lawine raakt die van je hand, bedolven in de sneeuw.
Die Recco geeft wel een signaal af, als je geluk hebt gaat de reddingsdienst daar graven. En wat vinden ze: Een HANDSCHOEN…..
Moraal van hun verhaal: Recco reflectoren alleen in skischoenen en skikleding.
Ik zou hier nooit aan hebben gedacht, maar nu hou ik er maar rekening mee.
Overigens hebben volgens hetzelfde programma tegenwoordig alle Franse skistations een
Recco ontvanger.
Hoi Jaap, dank voor je reactie. Ik denk dat je inderdaad gelijk hebt, maar het zou wel handig zijn als inderdaad de leden van de offpiste groep een dergelijke detector hebben. Als je moet wachten totdat de reddingsdiensten komen is er vaak veel tijd verloren gegaan. Als ik Mirte’s verhaal nu lees begrijp ik dat de detectoren wel overal verkrijbaar zijn, of begrijp ik het nu weer verkeerd. Daarnaast is de opmerking van Mirte over het overal in hebben van die reflectoren ook een goeie!
Wat ik begrijp is dat inderdaad alleen de reddingsdiensten zo’n Recco detector hebben. In de groep moet je lawinepiep & sonde hebben, is iets heel anders dan Recco.
En cursus bij Snowsafetycenter is sowieso uitermate verstandig als je offpiste wilt gaan…
correct !
In ieder geval in Frankrijk kan je Recco reflectoren los kopen, maar ze bedoelden in die TV uitzending met name de fabrikanten van ski artikelen die ze zomaar overal instoppen onder het mom van “extra veiligheid”.
Die “extra veiligheid” blijkt dus in de praktijk de reddingsdiensten op het verkeerde spoor te kunnen zetten.
En je hebt gelijk Claire, Recco is nooit een vervanger voor pieper, schep en sonde.
Precies! En dat schrijf ik ook in het artikel bij de conclusie.
@Jaap:
ook weeral wat bijgeleerd, thanks.
Ik ga ondertussen nog’s bij vrienden navragen wat voor apparaat die dan bij hadden een jaar terug(was groter dan doorsnee lawinepieps).
Recco is een lijkenbergingssyteem. Ieder lid van de groep moet een Pieper, schep en sonde hebben en (nog belangrijker) moet er ook mee weten om te gaan!
@tdj
Dat snappen ze hier toch niet!
@TDJ en Nero: lezen is ook een vak, maar goed. Recco is zeker geen lijkenbergingssysteem, blijkbaar ben je nogal goed gelovig en kunnen ze jou van alles wijsmakken.
@ Jan:
Ga jij dan lekker freeriden met Recco ontzettende unoxmuts…
Beste Jan, leg jij mij dan eens uit hoe de reddingsdiensten jou binnen 15 min onder de sneeuw vandaan hebben in geval van een ongeval… Iemand moet bellen, men moet opstijgen met heli en recco apparatuur, naar je toe vliegen, je lokaliseren, landen én uitgraven. Petje af als ze dat lukt binnen 15 min(een uur is realistischer).
Het alternatief is dat je maatje je met zijn pieper en sonde lokaliseert en uitgraaft, wat een hele opgave is binnen 15min!.
Conclusie 1) Het voordeel van recco is dat de begrafenis in de winter i.p.v. de lente kan plaatsvinden.
Conclusie 2) Jan moet een pieper kopen en lawine-clinic volgen óf met z’n unox-muts op de pistes blijven
Kan het eigenlijk zomaar dat dit blog zomaar alles van andere sites en magazines afhaalt? Ik heb dit artikel ook in Ski Magazine gelezen en het lijkt erop dat de redactie van dit blog ZELF aan het freeriden is.
@tdj: je hebt helemaal gelijk, maar mijn gevoel is dat de gemiddelde bezoeker van dit blog er toch niets van begrijpt.
@Henk: er staat keurig een bronvermelding hoor Henk.
@TDJ:
jij hebt dus duidelijk ervaring met iemand uitgraven in sneeuw… zeg het eens:
Maakt het een groot verschil of iemand 2 meter diep zit of 5?
Denk je dat het een verschil uitmaakt of iemand nog een glimp van je fluo-oranje bol ziet tijdens de lawine en nog min of meer kan aangeven waar je naartoe bent gegleden?
Denk je werkelijk dat élk skiegebied zo groot is dat ze eerst een heli moeten sturen (FYI: de oostenrijkse bergreddingsdienst gaat er prat op dat ze binnen de 5 minuten in een goed deel van de skiegebieden ter plekke kunnen zijn bij een lawine in de buurt van de pistes… o.a. dankzij een goede samenwerking met de Liftgeselschaften) … sneeuwscooters zijn toch geen verboden materiaal?
… really … je klinkt nét zoals de mensen die 30 jaar geleden tegen de gordel en 10 jaar geleden tegen airbags waren. Die verstonden het ook niet dat je een onderscheid moet maken tussen actieve en passieve veiligheid, zoals je hier een onderscheid moet maken tussen kansverhogend en zekerheid biedend…
@Lars: Ik ben helemaal niet [i]tegen[/i] recco, ik wil de mensen er alleen op wijzen dat dit ECHT geen vervanger is van de gebruikelijke pieper, schep, sonde en vooral kennis.
Zeker als er mensen zijn die zich door een recco reflector in hun kleding veiliger voelen buiten de pistes dan vind ik dit een zeer negatief effect.
Over dat opgraven: als je dieper dan een meter begraven ligt zijn je overlevingskansen al erg klein. Uit de zwitserse lawinenstatistieken: “75% of the surviving, completely buried
people were less than 80 cm deep” (http://wa.slf.ch/unfaelle/unfallstatistik-en.pdf).
En ja het maakt uit of je maatje ongeveer ongeveer kan aangeven waar je heen bent gegaan. Ten eerste beperk je hiermee je zoekgebied en dus zoektijd. Ten tweede komt het erg vaak voor dat een slachtoffer niet compleet begraven is, als je weet waar hij/zij ongeveer ligt is de kans kleiner dat je dat uitgestoken stukje hand of voet opmerkt.
“de oostenrijkse bergreddingsdienst gaat er prat op dat ze binnen de 5 minuten in een goed deel van de skiegebieden ter plekke kunnen zijn bij een lawine in de buurt van de pistes…” vind ik een niet erg concrete uitspraak. Daarnaast vind ik het niet erg geloofwaardig, tenzij ze het voor hun neus zien gebeuren. Stel je voor dat jou maatje vlak naast de pistes begraven wordt. Heb jij het nummer van de pistedienst? Hoe lang duurt het dan voor ze ter plekke zijn? Hoe veel tijd kost het om hem te lokaliseren? Hoe veel tijd kost het om hem op te graven( dit is heel, heel zwaar)?
Daarnaast gebeurt het gros van de lawineongelukken niet nét naast de piste ( hoewel dit ook voorkomt).
@TDJ: dat staat er toch: quote aan: Ga je toch offpisten neem dan ook de lawinepieper, schep en sonde mee, ze blijven absoluut noodzakelijk. quote on
En wie laat zich dan nu iets wijsmaken Jan of moet ik Unox zeggen?
Goed je mening op papier zetten is ook een vak!
@TDJ:
- Het lijkt me énorm vanzelfsprekend dat geen van de voornoemde systemen een pieper, sonde, schep en gezond verstand/kennis kunnen vervangen. Dat kan je ook letterlijk lezen.
- Het lijkt me ook dat je, als het even kan, je er toch voor wil zorgen dat je een zo goed mogelijke uitgangspositie wil hebben voor redding? Hoe hoger je in de sneeuw ligt, hoe beter; hoe beter ze je locatie kunnen aanduiden, hoe beter; … Lijkt me niet alsof je andere zegt dan ikzelf. De link die je aangeeft (pdf) geeft dat ook weer.
- In veel skigebieden kan je regelmatig een oefening zien (en als je wat handig rondbelt ook volgen vanop een mooie afstand) over lawinereddingen. Als je ziet naar de spreiding van het materiaal in een skigebied, de snelheid van ontplooiing, etc., dan sta je inderdaad verbaasd over de snelheid waarmee ze ergens geraken. Wees gerust, dat was ik ook. Ga je natuurlijk ergens helemaal achteraf off-piste, dan hang je eraan en moet men met van verder komen.
Langs de andere kant merk ik dat steeds meer mensen (zonder geholpen te worden door veel ervaring of kennis) in de buurt van de pistes off-piste gaan skiën… Die zouden m.i. zeker gebaat zijn bij het gebruik van extra [i]hulp[/i]middelen.